تحلیل فضایی دارایی‌های معیشتی خانوارهای روستایی (مطالعة موردی: شهرستان بوئین‌زهرا)

Authors

  • سمیرا حاجی حسینی دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران
Abstract:

از فقیرترین و آسیب‌پذیرترین گروه‌ها در جوامع، به‌ویژه در جهان سوم، روستاییان هستند که یکی از راه‌های جلوگیری از افزایش فقر آنان توجه به وضعیت معیشتی آن‌هاست. معیشت به فعالیت‌ها، دارایی‌ها و دسترسی‌هایی گفته می‌شود که به‌طور مشترک، منابع کسب درآمد فرد یا خانوار روستایی را تعیین می‌کنند؛ بنابراین سرمایه‌های معیشتی اساس توانمندی و دخالت روستاییان در سرنوشت فردی و اجتماعی‌ آن‌ها هستند و بدنة معیشت مورد نیاز را شکل می‌دهند؛ از این‌رو پژوهش پیمایشی حاضر با هدف تحلیل توزیع فضایی دارایی‌های معیشتی انجام شده است. برای این منظور، داده‌های مورد نیاز از 532 نفر در 40 روستای شهرستان بوئین‌زهرا در سال 1397 با استفاده از پرسشنامه گردآوری شد. به‌منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمارهای توصیفی (میانگین و فراوانی) و آمار استنباطی (آزمون t تک‌نمونه‌ای و آزمون تحلیل واریانس) استفاده شد. همچنین ارزیابی و تحلیل دارایی‌ها به‌ روش آمار فضایی Gi*(کریجینگ) صورت گرفت. براساس نتایج، دارایی‌های معیشتی در روستاهای مورد مطالعه در سطح متوسط و پایین قرار دارد. نتایج تجزیة واریانس یک‌طرفه نیز حاکی از اختلاف معنا‌دار میان دهستان‌های شهرستان است؛ براین‌اساس دهستان زین‌آباد از نظر دارایی‌ها ضعیف‌ترین و دهستان زهرای بالا مطلوب‌ترین منطقه هستند. نتایج تحلیل واریانس دارایی‌ها نیز نشان‌دهندة اختلاف معنا‌دار میان دارایی‌هاست؛ به‌طوری‌که دارایی اجتماعی مطلوب‌ترین و دارایی انسانی ضعیف‌ترین دارایی در دهستان‌ها هستند. نقشة ارائه‌شده به روش کریجینگ نشان می‌دهد بخش‌های مرکزی (دهستان‌های زهرای بالا، سگزآباد، ابراهیم‌آباد و قلعة هاشم‌خان) و شمال شهرستان بوئین‌زهرا (دهستان دشتابی ‌غربی) از نظر دارایی‌های معیشتی در وضعیت مطلوبی قرار دارند، اما نواحی جنوب شرق (دهستان‌های زهرای پایین) و جنوب غرب (دهستان رامند جنوبی) در وضعیت نامطلوبی هستند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل نقش تنوع معیشتی در تاب‌آوری خانوارهای روستایی در شرایط خشکسالی مطالعة موردی: مناطق در معرض خشکسالی استان اصفهان

خشکسالی طی سالیان گذشته آسیب‌های زیادی به بخش کشاورزی و جامعة روستایی وارد کرده است. در دهة اخیر، رویکرد مقابله با شرایط و رخدادهای طبیعی جای خود را به کنارآمدن و زندگی‌کردن با آنها داده است. پژوهش حاضر به بررسی تنوع معیشتی به‌عنوان یکی از رویکردهای مناسب برای کنارآمدن با شرایط خشکسالی می‌پردازد. چارچوب تحلیلی استفاده‌شده در این پژوهش، چارچوب معیشت پایدار است. این چارچوب که به‌عنوان روشی برای ب...

full text

تحلیل اثر ریسک‏ های معیشتی بر ناامنی غذایی در خانوارهای روستایی شهرستان دیواندره

هدف کلی این پژوهش، بررسی اثر ریسک‏های معیشتی بر ناامنی غذایی خانوارهای روستایی بود. این تحقیق از نظر ماهیت از نوع تحقیقات کمی، با توجه به هدف کاربردی، از لحاظ گردآوری داده‏ ها جزء تحقیقات توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری تحقیق شامل سرپرست خانوارهای‏ روستایی کشاورزان کوچک‌مقیاس در روستاهای شهرستان دیواندره بود (N= 10099). با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعداد 375 نفر از آن‏ ها با روش نمو...

full text

تحلیل نقش تنوع معیشتی در تاب آوری خانوارهای روستایی در شرایط خشکسالی مطالعة موردی: مناطق در معرض خشکسالی استان اصفهان

خشکسالی طی سالیان گذشته آسیب های زیادی به بخش کشاورزی و جامعة روستایی وارد کرده است. در دهة اخیر، رویکرد مقابله با شرایط و رخدادهای طبیعی جای خود را به کنارآمدن و زندگی کردن با آنها داده است. پژوهش حاضر به بررسی تنوع معیشتی به عنوان یکی از رویکردهای مناسب برای کنارآمدن با شرایط خشکسالی می پردازد. چارچوب تحلیلی استفاده شده در این پژوهش، چارچوب معیشت پایدار است. این چارچوب که به عنوان روشی برای ب...

full text

بهره‌برداری از مراتع و لزوم متنوع‌سازی معیشت خانوارهای روستایی مطالعة موردی: شهرستان ماهنشان

بهره‌برداری بی‌رویه از منابع طبیعی تجدیدشونده و زیستگاه تأمین‌کنندة نیازهای معیشت بشر، وضعیت این منابع را به‌رغم اهمیت زیست‌محیطی آنها به‌شدت نامطلوب‌ کرده است. از‌این‌رو در پیش‌گرفتن تدابیری برای کاهش فشار بر این منابع و استفادة بهتر از آنها ضروری به‌نظر می‌رسد. ادامة این روند علاوه‌بر کاهش بازده این منابع باعث تهدید معیشت بسیاری از خانوارهای بهره‌بردار نیز خواهد شد. مقالة حاضر به بررسی بهره‌ب...

full text

تحلیل فضایی پایداری کالبدی سکونتگاهای روستایی (مطالعه موردی شهرستان مهدیشهر)

امروزه باتوجه به اهمیت همه جانبه که پایداری به عنوان پارادایم حاکم در موضوع توسعه بدست آورده، پرداختن به توسعه پایدار کالبدی روستایی کاری در خور ویژه است. عواملی همچون ارتفاع، شیب، ساختار زمین شناسی، گسل، منابع آب، خاک، پوشش گیاهی و کاربری اراضی، راههای دسترسی، فاصله سکونتگاهها و غیره، بسترهای بسیارمناسبی برای پایداری کالبدی بشمار می آید و نقش موثرتری نسبت به سایر عوامل دارند، پایداری روستایی ب...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 51  issue 3

pages  693- 714

publication date 2019-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023